Prezydent Biedroń wprowadza w Słupsku zintegrowaną edukację ekologiczną. Jej koncepcję opracowała pełnomocniczka Prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju – Beata Maciejewska. Spółki miejskie oraz inne podmioty i organizacje pozarządowe wspólnie będą planowały i organizowały działania edukacyjne, aby była ona jak najbardziej skuteczne. Rolą Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska będzie koordynacja działań i dostosowywanie lokalnych przepisów do aktualnych potrzeb. Do mapy ekologicznej edukacji doszły nowe Zielone Punkty, które powstają w filiach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Słupsku. Stanowić one będą mini centra edukacyjne prowadzone przez przeszkoloną kadrę, wyposażone w materiały edukacyjne oraz sprzęt pokazowy.
-
Tło
Strategiczne dokumenty miasta (w tym Strategia Rozwoju Miasta na lata 2017-2022, Program Ochrony Środowiska Miasta Słupska na lata 2016-2020 z perspektywą na lata 2021-2024, Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Słupska na lata 2015-2020), a także programy operacyjne nakładają na nasz samorząd szereg obowiązków związanych z działaniami na rzecz szeroko rozumianej ochrony środowiska. Dotyczą one wielu dziedzin, począwszy od ochrony i zrównoważonego korzystania z zasobów wodnych, ochrony terenów zielonych i bioróżnorodności, poprzez ochronę klimatu i powietrza, skończywszy na wdrażaniu na szczeblu miasta norm dotyczących segregacji surowców wtórnych i zmierzania w kierunku gospodarki cyrkulacyjnej.
Władze miasta systemowo realizują cel, aby Słupsk stał się zielonym miastem nowej generacji, które łączy innowacyjną, zieloną gospodarkę ze sprawiedliwością społeczną oraz ochroną środowiska i klimatu. W mieście wprowadzane są m. in. nowe standardy w inwestycjach oraz instytucjach (np.: pismo okólne Nr 10/2016 z dnia 1 grudnia 2016 roku wprowadza m. in. zastosowanie technologii LED przy modernizacji i budowie nowego oświetlenia; pismo okólne Nr 7/DAP/16 z dnia 27 lipca 2016 roku wskazuje jak ograniczać negatywne oddziaływanie na środowisko imprez kulturalnych, edukacyjnych i sportowych organizowanych na terenie miasta Słupska poprzez m. in. oszczędność wody, ograniczenie zużycia jednorazowych opakowań, wykorzystanie w miarę możliwości materiałów pochodzących z recyklingu; zarządzenie Nr 455/GKiOŚ/2016 Prezydenta Miasta Słupska z dnia 23 czerwca 2016 roku wprowadza konieczność konsultacji wszelkich działań inwestycyjnych i modernizacyjnych z Głównym Specjalistą ds. Zarządzania Energią w celu podnoszenia efektywności energetycznej). Słupsk działa w sieciach współpracy, m. in. Stowarzyszeniu Gmin Polska Sieć „Energy Cites” i „Więcej niż energia”, a także wdraża innowacyjne działania edukacyjne i społeczne, m. in. w partnerstwie z instytucjami i organizacjami społecznymi Prezydent Miasta Słupska powołał punkt edukacyjny dla mieszkańców „Zielony punkt”, który został nagrodzony przez Ambasadę Francuską w konkursie Eco-miasto. Pod koniec 2016 r. Miasto podpisało umowę o długofalowej współpracy na rzecz zrównoważonego rozwoju z firmą IKEA. Pierwszym efektem tej współpracy jest przekazanie 5000 LEDów mieszkańcom miasta.
Warto podkreślić, że już dziś możemy pochwalić się skuteczną współpracą części miejskich instytucji w zakresie zrównoważonego rozwoju, m. in. przy realizacji programu dla szkół pn. „Każdy WAT na wagę złota – czyli pomorskie dzieci i młodzież uczą się jak efektywnie oszczędzać energię w szkole”. Edukację w zakresie wody prowadzi Centrum Edukacji Ekologicznej w siedzibie słupskich Wodociągów.
-
Koncepcja
Aby miasto mogło dalej skutecznie rozwijać się w tym kierunku, Prezydent Robert Biedroń wskazuje na potrzebę stworzenia zintegrowanego systemu edukacji ekologicznej. Powinien on angażować zarówno WGKiOŚ, miejskie spółki i jednostki oraz organizacje pozarządowe, w taki sposób, aby zintegrować wspólne wysiłki by jak najskuteczniej dotrzeć do jak największej liczby odbiorców. W praktyce oznacza to wspólne tworzenie podstaw rocznego programu, podział ról pomiędzy poszczególne podmioty z jak najlepszym wykorzystaniem potencjału każdego z nich, a także efektywną ewaluację, która stanie się podstawą zarówno do planowania kolejnych priorytetów edukacyjnych jak również do propozycji legislacji na szczeblu miejskim, tworzonych przez WGKiOŚ.
Podstawowe zasady:
-
Dążenie do synergii:
-
lider tematu wskazuje na cel akcji i jest odpowiedzialny za kwestie merytoryczne (np. Wodociągi za wodę, PGK za surowce, MZK za transport), a partnerzy pomagają w osiągnięciu celu, np. PGM informuje mieszkańców poprzez tablice informacyjne o możliwych oszczędnościach, MZK – na plakatach itd. W ten sposób staramy się zawsze osiągać efekt synergii.
-
każde wydarzenie traktujemy jako część procesu edukacji, np. organizując konkurs plastyczny przewidujemy wystawę prac pokonkursowych w miejscu często uczęszczanym i umieszczenie informacji angażujące także dorosłych;
-
Sami wdrażamy to, co postulujemy: spółki/jednostki zobowiązują się same zmieniać swoje zasady na bardziej zrównoważone np. jeśli w ramach kampanii zachęcamy do picia wody z kranu i jej oszczędności, do niekorzystania z jednorazowych siatek foliowych, to zaczynamy od siebie wprowadzając takie zasady.
-
Badamy potrzeby mieszkańców, wyciągamy wnioski: częścią kampanii edukacyjnych jest badanie preferencji mieszkańców w kluczowych kwestiach; np. cen wody, wymiany pieców węglowych itd. Wyniki ankiet są analizowane i raportowane.
-
Aktualizujemy prawo – na podstawie m.in. analiz ankiet oraz przebiegu akcji edukacyjnych usprawniamy miejscowe prawo.
-
Podmioty:
-
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o.
-
Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o. o.
-
Przedsiębiorstwo Gospodarki Mieszkaniowej Sp. z o. o.
-
Słupskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o. o.
-
Wodociągi Słupsk Sp. z o. o.
-
Miejska Biblioteka Publiczna w Słupsku wraz z filiami
-
Urząd Miasta- Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska.
-
Inni partnerzy
-
Roboczy roczny plan tematyczny:
Realizację najważniejszych zagadnień dotyczących ochrony środowiska zaplanowano w poszczególnych miesiącach w roku i tym samym stworzono roboczy plan działań – do konsultacji z ww. podmiotami:
a) styczeń i luty: „Edukacja globalna
-
23.01-Dzień bez opakowań foliowych
– Proponowane zagadnienia: zrównoważony rozwój, zmiany klimatu;
– Cele do osiągnięcia: zmniejszenie ilości produkowanych odpadów w mieście, zmniejszenie wykorzystywanych opakowań jednorazowych, promocja i wdrażanie zielonych zamówień publicznych, w tym m. in. wykorzystanie nietoksycznych materiałów, stosowanie klauzul społecznych w jednostkach miasta.
b) marzec: „Woda”
-
17.03 – Światowy Dzień Morza
-
22.03 – Światowy Dzień Wody
-
22.03 – Dzień Morza Bałtyckiego
-
ostatnia sobota marca – Godzina dla Ziemi
-
(21.03 – Światowy Dzień Leśnictwa)
– Proponowane zagadnienia: woda – jako ważny zasób, racjonalne gospodarowanie wodą;
– Cele do osiągnięcia: oszczędzanie wody, utrzymywanie dobrej jakości wód powierzchniowych i podziemnych, propagowanie picia wody z kranu zamiast wody butelkowanej.
c) kwiecień: „Ziemia”
-
1.04 – Międzynarodowy Dzień Ptaków
-
22.04 – Dzień Ziemi
– Proponowane zagadnienia: zanieczyszczenia, w tym: powietrza, wód, gleby;
– Cele do osiągnięcia: zmniejszenie ilości zanieczyszczeń wynikających z działalności człowieka.
d) maj: „Surowce”; „Segregujesz- nie marnujesz!”
-
11.05-Dzień bez śmiecenia
-
(22.05-Międzynarodowy Dzień Bioróżnorodności)
– Proponowane zagadnienia: segregacja odpadów;
– Cele do osiągnięcia: zmniejszenie ilości produkowanych odpadów w mieście, zwiększenie ilości osób segregujących surowce wtórne.
e) czerwiec: „Energia odnawialna”
-
24-28.06 – Europejski Tydzień Zrównoważonej Energii
-
(1.06 Światowy Dzień Lasu i Zadrzewień; 5.06 – Światowy Dzień Ochrony Środowiska; 8.06 – Światowy Dzień Oceanów; 15.06 – Światowy Dzień Wiatru)
– Proponowane zagadnienia: Odnawialne Źródła Energii (OZE), energetyka dla obywateli, demokracja energetyczna;
– Cele do osiągnięcia: zwiększenie liczby osób korzystających z energii odnawialnej.
f) wrzesień: „Mobilność”
-
16-22.09 – Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu
-
22.09 – Europejski Dzień bez Samochodu
– Proponowane zagadnienia: poruszanie się po mieście pieszo i na rowerach, rozwój transportu publicznego, emisja zanieczyszczeń do powietrza pochodzących z transportu;
– Cele do osiągnięcia: zwiększenie liczby osób korzystających z transportu publicznego, zwiększenie liczby osób jeżdżących na rowerach, poruszających się pieszo.
g) październik: „Zwierzęta”
-
4.10 – Światowy Dzień Dobroci dla Zwierząt
-
25.10 – Dzień Kundelka
– Proponowane zagadnienia: prawa zwierząt, bezdomność zwierząt, fermy przemysłowe, ochrona zwierząt- ustawa o ochronie zwierząt;
– Cele do osiągnięcia: zmniejszenie liczby bezdomnych zwierząt, stworzenie dobrych warunków dla zwierząt.
h) listopad i Grudzień: „Powietrze i energia”
-
14.11 – Dzień czystego powietrza
– Proponowane zagadnienia: niska emisja, zanieczyszczenie powietrza, oszczędzanie energii;
– Cele do osiągnięcia: zapobieganie niskiej emisji, oszczędzanie energii, np. poprzez wymianę oświetlenia na LED, zwiększenie liczy osób potrafiących poprawnie czytać rachunki za energię elektryczną.
Ważną częścią zintegrowanej edukacji ekologicznej w Słupsku będą Zielone Punkty – salony ekologiczne powstające w filiach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Słupsku. Łączą one dotychczasowe funkcje Zielonego Punktu – który udzielał porad ekologicznych mieszkańcom i angażował się w organizację cyklicznych imprez – z aktualną działalnością edukacyjną bibliotek ze wzbogaconą ofertą edukacyjną. Każdy Zielony Punkt będzie miał spójną identyfikację wizualną (logo, kolorystyka, materiały informacyjne), wyposażenie – stanowiące same w sobie materiały edukacyjne (m. in. żarówki LED, meble wykonane z materiałów nietoksycznych i łatwych do recyklingu z IKEA), bibliotekę ekologiczną budowaną wraz z partnerami miasta (m. in. Ambasada Królestwa Szwecji, Fundacja im. Heinricha Bölla , Zielony Instytut), gry edukacyjne oraz materiały informacyjne dotyczące:
-
oszczędzania energii,
-
prawidłowej segregacji odpadów,
-
wykorzystania energii pochodzącej z odnawialnych źródeł,
-
racjonalnego gospodarowania wodą,
-
bioróżnorodności,
-
praw zwierząt.
Kadra bibliotek odpowiedzialna za Zielone Punkty będzie szkolić się dodatkowo w różnorodnych dziedzinach zrównoważonego rozwoju. Już wcześniej „pozytywni bibliotekarze” działali na tym polu – w samym 2016 roku placówki Miejskiej Biblioteki Publicznej zorganizowały 42 imprezy, w których udział wzięło ok. 1100 osób. Z kolei Zielony Punkt w zaledwie pierwszych miesiącach działania trafił do ponad 5 tysięcy odbiorców.
W ten sposób zintegrowane zostaną zasoby i potencjały obu podmiotów: sprzęt, doświadczenie, materiały i kontakty Zielonego Punktu z przestrzeniami, merytorycznym przygotowaniem, entuzjazmem i profesjonalizmem kadry bibliotecznej.
http://www.slupsk.pl/zielonypunkt
http://www.slupsk.pl/temat/srodowisko-i-otoczenie/
http://zadbajoklimat.pl/
http://www.wodociagi.slupsk.pl/ekologia/centrum-edukacji-ekologicznej-2/
